(d.1887 - ö.1971)

(Bhopal/Hindistan). Taj-ul Mescid, “Camilerin Tacı” anlamına gelir. Dış zemini pembe, iki minareli, oldukça görkemli bir yapıdır. 1868 yılında başlayan inşaat,maddi güçlükler nedeniyle ancak 1971 yılında tamamlanmıştır. Asya’nın en büyük camilerinden biri ve dünyanın en büyük dördüncü camisidir. Aynı zamanda İslami eğitim veren bir okul olarak da kullanılmaktadır.

Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.'nin (TOFAŞ) Bursa'daki otomobil fabrikası, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ve Başbakan Süleyman Demirel'in de katıldığı törenle açıldı. Fabrika, Fiat lisansıyla "Murat 124" tipi otomobillerin üretimine başladı.

Başarılı olamamış ve emir-komuta zinciri dışında gelişmiş bir askerî darbe teşebbüsüdür.

Demirel'in istifaya zorlanmasına, ABD iki nedenle gerek duymuştu.

Birincisi Demirel'in haşhaş üretimini durdurmaması,
ikincisi de tıpkı Menderes gibi Sovyetler ile yakınlaşma politikasının işaretlerini vermesi.

IMF, OECD, Dünya Bankası aracılığıyla Ford, Philips, Mobil, General Electric, ITT gibi dev tekellerin Türk ekonomisinin denetimini ele geçirmeye başladığı yıllarda, ülkesinde büyüyen krizin yaralarını, sömürgeleri üzerinden telafi etmeye çalışan ABD, dünyanın hammadde ve pazar vadeden bütün ülkeleri gibi Türkiye'ye karşı da "saldırgan" bir politika izlemeye başlamıştı.

ABD belgelerinde 12 Mart öncesi tavan yapan ABD karşıtlığının 1961 Anayasası'na bağlandığı görülmektedir. ABD buradan yola çıkarak, sermaye gücünü ülkeye rahatlıkla sokabilmek, dilediği yatırımları, dilediği koşullarda yapabilmek için önce "yasa yapıcı"yı denetimi altında tutmak istiyordu.

12 Mart Hareketi'nin ardından İstanbul, Kocaeli, Sakarya, Zonguldak, İzmir, Eskişehir, Ankara, Adana, Hatay, Diyarbakır ve Siirt illerinde 26 Nisan 1971-26 Eylül 1973 tarihleri arasında sıkıyönetim ilan edilmiştir.

ABD, Maliye Bakanı Mesut Erzen'in, uçak satın almak için yaptığı kredi başvurusunu da "haşhaş ekimi"ni gerekçe göstererek reddetmişti. 12 Mart Muhtırası'ndan sonra Erim hükümetinin ilk işi haşhaş ekimini yasaklamak oldu.

ABD buna karşılık taahhüt ettiği bedel olan ilk tazminatı 8 Şubat 1972'de ödedi (35 milyon TL). Türkiye'de haşhaş ekimi yeniden 1 Temmuz 1974'te Bülent Ecevit'in Başbakan, Necmettin Erbakan'ın Başbakan Yardımcısı olduğu CHP-MSP koalisyonu döneminde başlatıldı.

Haşhaş, Türkiye tarımının en büyük kazanç kaynaklarından birisidir. Haşhaş önemli bir yağ bitkisidir. Ülkemizin birçok yerinde oldukça kaliteli haşhaş yağı üretilir.

Fakat afyon kellelerini çizerek, temmuz başlarında sakızını almak yasaklanınca, o sakızın da içinde kaldığı tohumlardan üretilen yağ, içinde uyuşturucu sütün etkisi kaldığı için, eski kalitesinde olmuyordu. Eskiden yağmursuz yaz başında kelle çizilir, iki gün içinde o çizikten sakız çıkar ve güneşte kururdu. Toplanan sakızlar yalnızca devlete satılırdı. Devlet tarafından, yurt dışındaki ilaç fabrikalarına ihraç edilirdi.

Ameliyatlarda ve başka iyi yahut kötü amaçlarda kullanılacak bu ilacı; sömürgeci ülkeler laboratuarlarında sentetik olarak üretmeye başlayınca, bize ektirmemek ve ihraç ettirmemek için, ağır baskılarla tehditler yağdırdılar.

Bizdeki üretimi, kendimize yasaklattırdılar.

Kısa adı TÜSİAD olan Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği kuruldu.
Derneğin asli unsurları, yabancı sermayeli kuruluşlar olup… amacı Türk Hükümetlerinin faiz ve sermaye karşıtı politikalarını engellemektir. Yerli ve milli kalkınmayı ve sanayileşmeyi önlemek için faaliyet göstermiştir.
Örgütün kuruluşu, 20 Mayıs 1971'de hükumet tarafından resmen kabul edildi.

İlk uzay istasyonu Salyut 1 uyduya fırlatıldı.

11 ilde sıkıyönetim ilan edildi. Adalet Bakanı İsmail Arar, gazetecilerin "Bir isyan mı var?" sorusunu cevapsız bıraktı. Bir ay süreyle sıkıyönetim ilan edilen iller şunlar: Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Diyarbakır, Eskişehir, Hatay, Kocaeli, Sakarya, Siirt, Zonguldak.

12 Mart darbesinin Genelkurmay Başkanı Tağmaç, 12 Mart darbesini gerekçelendirirken, "Sosyal hak arama eğilimlerinin ekonomik gelişmelerin çok ilerisine geçmesi karşısında milli nizamın korunabilmesi için" ifadelerini kullanmıştı. Harekat kapsamında İstanbul, Ankara ve İzmir başta olmak üzere 6 ilde sıkıyönetim ilan edildi, TİP ve DİSK kapatıldı.

Sıkıyönetim, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Cumhuriyet ve Akşam gazeteleri 10 gün süreyle kapatıldı.

22 Mayıs 1971'de meydana gelen bu deprem, Şiddeti Richter ölçeğine göre 6.8 büyüklüğündeydi ve 755 kişinin ölümüne, yaklaşık 5 bin konutun tümüyle yıkılmasına ya da oturulamayacak hale geldi.

17 Mayıs 1971'de Ulaş Bardakçı, Hüseyin Cevahir, Mahir Çayan, Necmi Demir, Oktay Etiman ve Ziya Yılmaz, Türkiye Halk Kurtuluş Partisi Cephesi (THKP-C) adını verdikleri örgütün ilk eylemi olarak İsrail Başkonsolosu Ephraim Elrom'u kaçırdılar.

Elrom'un hayatına karşılık, örgütün kuruluş bildirgesi ve taleplerini açıkladıkları bildirilerinin radyoda okunması, gazetelerde yayımlanması ve hapisteki Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) üyelerinin serbest bırakılmasını talep ettiler. İstekleri yerine getirilmediğinde de 22 Mayıs 1971'de Elrom'u öldürdüler.

Eylemleri sırasında kamuoyuna ulaşamayan bildirilerinde "Türkiye Halk Kurtuluş Cephesi, 1 Mayıs Harekâtı'nda, Ortadoğu halklarının baş düşmanı, Amerikan emperyalizminin maşası Siyonist İsrail'in Türkiye Başkonsolosu olan ve de ülkemizdeki Siyonist hareketlerin organizasyonunda önemli rolü olan Ephraim Elrom'u kaçırmıştır" deniyordu.

Elrom'un suikastından sonraki süreçte 30 Mayıs günü kaçırılan 14 yaşındaki Sibel isimli bir kızın kurtarılması esnasında Elrom suikastına katılanların bir bölümü öldürüldü. Kızıltepe Operasyonu ile de aralarında Elrom'a kurşun sıktığı iddia edilen Mahir Çayan ve diğer tüm aranan zanlılar ölü ele geçirilirken operasyondan sağ kurtulmayı başaran tek kişi ise sonrasında hapis cezası alan şu anki HDP Milletvekili Ertuğrul Kürkçü olmuştu.

Gölcük Tersanesi'nde yapılan ilk Türk muhribi (harp gemisi, destroyer), törenle denize indirildi.

Fas ordusunun bazı birlikleri krallık rejimine karşı ihtilal girişiminde bulundu. Ülkede cumhuriyet ilan edildi.

Türkiye, Çin'i resmen tanıdı.

1971 yılında Bağ-Kur kurularak, özel sermayeli esnafın da emeklilik kapsamına alınması sağlandı (2.9.71 tarih ve 1479 sayılı kanun).